ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հայ ժողովուրդը պատմութեան ընթացքին միշտ ալ յաջողած է իր ձախողութեանց համար գտնել մեղապարտ մը եւ անոր վրայ բարդել անյաջողութեան հիմքերը, վստահ ըլլալով, որ այդ «հարց»ին լուծումը պիտի փրկէ ամբողջ ազգը. ժամանակ մը ետք երբ լուծում ստացած է այդ «հարց»ը, որպէս ձախողութեան նոր պատճառ մը յաջողած է ստեղծել հայը:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Նախապաշարումները յառաջդիմութեան ամենամեծ արգելքներն են։ Արդարեւ, նախապաշարուած՝ կանխակալ եւ առանց ստոյգ գիտութեան կազմուած սխալ կարծիքներէ, անհիմն հաւատալիքներէ ազատուիլ շատ դժուար է։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մեր թուականէն մօտաւորապէս 150 տարիներ առաջ՝ 1880-ական թուականներուն Հայաստանի մէջ մեծահարուստ աղաներու կողմէ կը հիմնուի որբանոց մը. այդ որբանոցին շուրջ կը հաւաքուին զարգացած դասակարգէ մարդիկ եւ բարձրագոյն կրթութիւն ունեցող ուսուցիչներ, սակայն հակառակ նիւթական լայն հնարաւորութեան՝ որբանոցը կը յաջողի գործել ընդամէնը երեք տարի. սրբազան այդ առաքելութիւնը կը ստանձնէ աղքատ ու կոյր ուսուցիչ մը, որ հակառակ աչազուրկ չքաւոր ըլլալուն, կը յաջողի կանգուն պահել որբանոցը աւելի քան քսան տարի:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Միսաք Մեծարենց (1886-1908) իր մտերմական նամակները ընդհանրապէս ստորագրած է «Շաւասպ», որ իր գրական սկզբնաւորութեան շրջանի ծածկանունն է. Շաւասպ Ծիածան։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Անյագ ծարաւով մը կը շարունակեմ ընթերցել Մատթէոս Մամուրեանի «Անգլիական նամականի կամ Հայու մը ճակատագիրը» աշխատութիւնը. մէկ մէկ կ՚ուզեմ գոցել գիրքը եւ չշարունակել, աւելիով ականատես չըլլալու հայ ժողովուրդի դժբախտութեան, որ փաստօրէն վերջին տասնամեակներուն յատուկ չէ:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Արիւնակցութիւն» consanguinitas կը կոչուի այն ազգակցութիւնը՝ որուն անդամները իրարու կապուած են համարիւնութեան կապով, այսինքն՝ ծնունդի միջոցով սերած են անոնք կամ յաջորդաբար մէկը միւսէն եւ կա՛մ զանազան ճիւղերով ընդհանուր նախահօրէ կամ բունէ. truncus։ Ուրեմն բոլոր արիւնակիցները իրարու հետ ունեցած կապով կը կազմեն «շարք» կամ «գիծ». Linea։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Ամօ՜թ է...
Մարդկութեան մէջ գոյութիւն ունեցող մեծագոյն ամօթը նոյնինքն ամօթն է, որ մարդուս ներքին աշխարհը կրծելով որոշ բարոյական «պատնէշ»ներ կը փորձէ ստեղծել մեր շուրջ:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Երբ սէր կայ, ապա ինչո՞ւ ատելութիւն, երբ հաշտութիւն կայ, ապա ինչո՞ւ խռովութիւն, եւ երբ կայ խաղաղութիւն, ապա ինչո՞ւ քէն, ոխ եւ գժտութիւն…
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Կեանքը՝ տեւողութիւնը ուրախանալու, ըմբոշխնելու եւ վայելելու կա՞րճ է թէ երկար՝ չենք գիտեր, սակայն գիտենք որ քի՛չ է անոր համար, որ ծարաւը ունի ընթերցանութեան եւ գիտութեան:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Պօղոս առաքեալ կրկնելով Քրիստոսի պատուէրը ամուսնութեան անլուծանելիութեան մասին, կ՚ըսէ. «Բայց ամուսնացածներուն կը պատուիրեմ, ո՛չ թէ ես, հապա՝ Տէրը, որ կինը այրէն չզատուի». (Ա ԿՈՐՆԹ. Է 10)։
