ԽՃՈՂՈՒԱԾ ԿԵԱՆՔ ՄԸ

Պահ մը կանգ առ­նենք մեր, պահ մը դա­դար տանք մեր հեւ­քոտ կեան­քին եւ դի­տենք մեր շուր­ջը, դի­տել փոր­ձենք նաեւ մեր նե­րաշ­խար­հը։ Ան­վի­ճե­լի ի­րա­կա­նու­թեամբ պի­տի նկա­տենք՝ որ մեր կեան­քը ա՜յն­քան շատ խճո­ղած ենք աղ­մու­կով, շար­ժու­մով, ա­ւե­լի-պա­կաս գոր­ծու­նէու­թիւն­նե­րով եւ տեղ չենք ձգած էա­կա­նին ու կեն­սա­կա­նին։ Չենք անդ­րա­դար­ձած, թէ ո՛րն է օգ­տա­կա­րը եւ ո­րը՝ վնա­սա­կա­րը, ան­պէտ ա­ւե­լոր­դու­թիւն­նե­րով լե­ցու­ցած ենք մեր ժա­մա­նա­կա­ւոր կեան­քը։

Ար­դի ըն­կե­րու­թիւ­նը՝ ե­թէ մէկ ի­մաս­տով աշ­խար­հա­կա­նա­ցած է, նիւ­թա­կա­նա­ցած եւ հե­ռա­ցած ա­մէն բա­րո­յա­կան ու հո­գե­ւոր ար­ժէք­նե­րէ, պատ­ճա­ռը պարզ է՝ մարդ «ինք­նա­բաւ» սկսած է նկա­տել ինք­զինք։

Մարդ այ­սօր ինքն իր կա­րե­ւո­րու­թեամ­բը գրաւուած է՝ ինք իր գործերուն մէջ «թաղուած» է։

Կրօնքը, հոգեւոր արժէքները եւ բարոյա­կանը ա՛յս­պէս կը կղզիա­նայ, կը լճա­նայ եւ հետզ­հե­տէ կորսնց­նէ իր կեն­սու­նա­կու­թիւ­նը, երբ զԱս­տուած լռե­ցու­ցած են մար­դիկ ի­րենց ան­վերջ խօսքե­րով, աղ­մուկ­նե­րով՝ ինչ պատ­ճա­ռով ու պատ­րուա­կով ալ կա­տա­րուին ա­նոնք։

Ար­դա­րեւ, շա­տա­խօ­սու­թիւ­նը, կամ դա­տար­կա­բա­նու­թիւ­նը ո՛չ մէկ օ­գուտ կ՚ա­պա­հո­վեն, այլ՝ վնաս կը հասց­նեն մար­դուն։ Ուս­տի, դա­տար­կա­բա­նու­թիւ­նը կը խան­գա­րեն ըն­կե­րա­յին կեան­քին բնա­կան ըն­թաց­քը՝ ներ­դաշ­նա­կու­թիւ­նը, հա­մե­րաշ­խու­թիւ­նը, խա­ղա­ղու­թիւ­նը։ Դա­տար­կա­բա­նու­թիւ­նը՝ աշ­խա­տանք մըն է գրգռե­լու մէ­կը միւ­սին դէմ, ինչ որ ըն­դու­նե­լի չէ՛։ Ժո­ղովր­դա­կան ի­մաս­տու­թիւ­նը կ՚ը­սէ, թէ շա­տա­խօ­սու­թեան մէջ կայ միշտ «սո՛ւտ» մը, քա­նի որ ճշմար­տու­թիւ­նը մէ՛կ է եւ պարզ։ Ե­թէ մարդ շատ խօ­սի, դա­տարկ կը խօ­սի, քա­նի որ ճշմար­տու­թիւ­նը քի­չին մէ՛ջն է եւ այդ պատ­ճա­ռով ալ ար­ժէք կը ներ­կա­յաց­նէ։ Սու­տը բազ­մա­տե­սակ է եւ կը սպրդի դա­տար­կա­խօ­սու­թեան մէջ, եւ կը գոր­ծէ անն­պաստ կեր­պով։ Դա­տարկ խօս­քե­րու մէջ միշտ կա՛յ ա­տե­լու­թեան սեր­մա­նում, քա­նի որ մարդ ի վեր­ջոյ կը յայտ­նէ իր սրտին մէջ պա­հած «չար»ը՝ շա­տա­խօ­սու­թեան ըն­թաց­քին։

Զգու­շա­նալ պէտք է շա­տա­խօ­սու­թե­նէ, քա­­նի որ այդ շա­տա­խօ­սու­թեան մէջ «չար»ին մի­ջամ­տու­թիւ­նը եր­բեմն ան­խու­սա­փե­լի՛ կ՚ըլ­լայ։

Ե­թէ կ՚ու­զենք խա­ղաղ, ներ­դաշ­նա­կուած, հա­մե­րաշխ կեանք մը ապ­րիլ այս ան­ցա­ւոր եւ ժա­մա­նա­կա­ւոր աշ­խար­հի վրայ, պէտք է կշռենք մեր խօս­քե­րը, ինչ­պէս կ՚ը­սեն՝ տասն ան­գամ խոր­հինք եւ մէկ ան­գամ, վճռա­կան խօ­սինք։ Մեր խօս­քե­րը պէտք է միշտ շի­նի՛չ ըլ­լան. ար­ժա­նա­պա­տուու­թիւն վի­րա­ւո­րող ա­մէն խօս­քե­րէ պէտք է հե­ռո՛ւ մնալ։ Ա­մէն տե­սակ դա­տար­կա­բա­նու­թիւն կրնայ գտնուիլ շա­տա­խօ­սու­թեան մէջ։

Եւ երբ լե­զուն կը դադ­րի ճշմար­տու­թիւ­նը խօ­սե­լէ՝ կը դառ­նայ ու­նայ­նա­խօս։

Շա­տա­խօ­սու­թիւ­նը երբ ճշմար­տու­թիւ­նը չի խօ­սիր, այն ա­տեն, ա­հա­ւա­սիկ խօս­քե­րը կը խճո­ղուին եւ կը ստեղ­ծեն աղ­մո՛ւկ մը, զոր կ՚ան­հանգս­տաց­նէ մար­դը։ Եւ մա՛րդ չի փա­փա­քիր ապ­րիլ խլա­ցու­ցիչ ու խառ­նակ ձայ­նե­րու մէջ՝ վայ­նա­սուն գո­ռում­նե­րու մէջ, ո­րոնք կ՚են­թադ­րեն ժխոր մը։ Հան­դուր­ժո­ղու­թիւ­նը կը պակ­սի հետզ­հե­տէ եւ կը սկսին բամ­բա­սանք եւ ամ­բաս­տա­նու­թիւն­ներ՝ ո­րոնք կը քան­դեն ըն­կե­րա­յին կեան­քի շէն­քը…։

Ար­դա­րեւ, կեան­քի զբա­ղում­ներ ար­գելք կը հան­դի­սա­նան ներ­քին հո­գե­ւոր մշակ­ման։ Ան­շո՛ւշտ որ պի­տի ըլ­լան զբա­ղում­ներ, բայց կա­րե­ւո­րը կեան­քի զբա­ղում­նե­րը եւ հո­գե­ւոր կեան­քը կա­րե­նալ ներ­դաշ­նա­կեց­նելն է։ Այն որ կը յա­ջո­ղի՝ ան մշա­կուած հո­գի մը կ՚ու­նե­նայ։

Ար­դի մարդ­կու­թիւ­նը, ընդ­հան­րա­պէս կորսն­ցու­ցած է զԱս­տուած, քա­նի որ ա­ռեղծուա­ծա­բար «գտած է ինք­զինք»։ Բայց պէտք չէ՛ շփո­թել «ինք­զինք ճանչ­նալ»ը «ինք­զինք գտած կար­ծել»ու հետ։ Ար­դէն ե­թէ մարդ կա­րե­նայ ճանչ­նալ ինք­զինք, այն ա­տեն պի­տի տես­նէ, թէ ինք­զինք գտնել կա­րե­լի չէ։ Սա­կայն մարդ, ամ­բար­տա­ւա­նօ­րէն, ինք­զինք Աս­տու­ծոյ տե­ղը կը դնէ։

Այս­պէս, ա­հա­ւա­սիկ հո­գե­ւոր կեան­քի, կրօն­քի հի­մե­րը կորսն­ցու­ցած են ի­րենց խա­րիս­խը հո­գե­ւոր ժայ­ռե­րու վրա­յէն՝ փո­խադրուած են ա­ւա­զուտ տե­ղեր։

Ու­րեմն մարդ պէտք է գիտ­նայ լռել, երբ կը խօ­սի Աս­տուած։ Ար­դա­րեւ, լռու­թիւնն ալ ու­նի իր խօ­սող լե­զուն՝ սա­կայն կրնայ լսել միայն հո­գի՛ն։

Բնու­թեան մէջ՝ Աս­տուած յա­ճախ կը խօ­սի «լռու­թեան լե­զու»ով։ Եւ մարդ՝ ե­թէ Աս­տու­ծոյ ձայ­նը պի­տի լսէ, ինք լռե­լո՛ւ է։ Աս­տու­ծոյ առ­ջեւ պէտք է լո՛ւռ կանգ­նիլ. Ան եր­բեք չի դադ­րիր խօ­սե­լէ, բայց մա՛րդ լռե­լու է, որ­պէս­զի լսէ…։

Ու­շադ­րու­թիւն դարձ­նենք սա ի­րա­կա­նու­թեան. մարդ, կրօն­քի հի­մուն­քը ը­րած է ի՛ր խօ­սա­ծը, եւ ո՛չ թէ Աս­տու­ծոյ խօ­սա­ծը։ Դի­տե­ցէք՝ կազ­մա­կեր­պուած կրօն­քի բո­լոր ա­րա­րո­ղու­թիւն­նե­րը, ա­նոնց մէջ գլխա­ւոր դե­րա­կա­տա­րը մա՛րդն է. մարդ իր ամ­բողջ պաշ­տա­մունք­նե­րուն մէջ պահ մը իսկ պա­տե­հու­թիւն չի տար Աս­տու­ծոյ, որ Ի՛նք խօ­սի ի­րեն եւ ինք՝ մար­դը լսէ։

Դի­տե­ցէ՛ք, դար­ձեալ սի­րե­լի­նե՜ր, դի­տե­ցէ՛ք ե­կե­ղե­ցի­նե­րը՝ զԱս­տուած եւս իբ­րեւ վե­հա­փառ ունկն­դիր մը, կը նստեց­նենք «ժո­ղո­վուրդ»ին հետ։ Նոյ­նիսկ «քա­րոզ» կը կար­դանք Աս­տու­ծոյ, եր­բեմն ալ կը յանդգնինք քննա­դա­տե­լու Ա­նոր գոր­ծե­րը եւ տնօ­րի­նու­թիւն­նե­րը, եւ կը փոր­ձենք շատ ան­գամ մեր «խելք»ը փոխ տալ Ա­նոր, որ­պէս­զի սրբագ­րէ Իր «վրի­պում»նե­րը Իր դա­տում­նե­րուն եւ վճիռ­նե­րուն մէջ, Իր տիե­զե­րա­կան կա­ռա­վա­րու­թեան մէջ։

Էա­կա­նա­պէս զԱս­տուած կա­րե­լի է պաշ­տել «հո­գիով ու ճշմար­տու­թեամբ», եւ ո՛չ թէ ծէ­սե­րու եւ ա­րա­րո­ղու­թիւն­նե­րու բե­մադ­րու­թեամբ մը։

Չե՛նք լսեր Աս­տու­ծոյ ձայ­նը, քա­նի որ մենք կը խօ­սինք միշտ՝ ա­ռանց լսե­լու, չենք լռեց­ներ մեր ձայ­նը եւ շա­րու­նակ կը խօ­սինք, ա­պա ու­րեմն ինչ­պէ՞ս պի­տի լսենք զԱս­տուած։

Պա­տե­հու­թիւն տանք Աս­տու­ծոյ, որ Ինք մե՛զ գտնէ, քա­նի մենք կորսն­ցու­ցած ենք զԻնք…։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարտ 20, 2015, Իս­թան­պուլ